Bệnh tiểu đường yêu cầu người bệnh cần phải hạn chế đường trong chế độ ăn uống, việc này không hề dễ dàng với những ai yêu thích vị ngọt. May mắn thay, cỏ ngọt – một loại thảo dược tự nhiên – đã trở thành giải pháp thay thế tuyệt vời. Không chỉ mang lại vị ngọt đậm đà mà cỏ ngọt còn được biết đến với tác dụng hỗ trợ kiểm soát đường huyết. Vậy cỏ ngọt là gì và tại sao nó lại tốt cho người mắc bệnh tiểu đường? Hãy cùng Dược Phẩm ADDP tìm hiểu ngay sau đây. 

Cỏ ngọt là gì?

Cỏ ngọt (Stevia rebaudiana) là một loại cây thảo mộc thuộc họ Cúc (Asteraceae), được phát hiện lần đầu tiên ở các khu vực rừng núi của Nam Mỹ, đặc biệt tại Paraguay và Brazil. Loại cây này từ lâu đã được người dân bản địa sử dụng để làm ngọt thực phẩm và làm thuốc.

Điểm đặc biệt của cỏ ngọt nằm ở khả năng tạo vị ngọt tự nhiên nhờ các hợp chất steviol glycoside, trong đó stevioside và rebaudioside A là hai thành phần chính. Những chất này có vị ngọt gấp 200-300 lần đường mía nhưng lại không chứa calo, không làm tăng đường huyết, và không bị chuyển hóa thành glucose trong cơ thể.

Hiện nay, cỏ ngọt đã trở thành một trong những chất làm ngọt tự nhiên phổ biến nhất trên thế giới, đặc biệt trong ngành thực phẩm và đồ uống dành cho người mắc tiểu đường hoặc người muốn kiểm soát cân nặng.

cỏ ngọt 1

Thành phần chính của cỏ ngọt:

  • Stevioside: Chiếm phần lớn trong cây, có vị ngọt nhưng hơi đắng.
  • Rebaudioside A: Ngọt đậm hơn stevioside, ít vị đắng hơn, thường được chiết xuất để sản xuất thương mại.
  • Các chất chống oxy hóa: Bao gồm flavonoid, phenol và các hợp chất chống viêm khác.
  • Vitamin và khoáng chất: Cỏ ngọt chứa vitamin C, A và các khoáng chất như kẽm, kali, magie.

Nhờ vào những thành phần này, cỏ ngọt không chỉ là chất tạo ngọt mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe, đặc biệt cho người bị tiểu đường.

Tìm hiểu thêm về các bài thuốc không đồng hỗ trợ cải thiện đường huyết tiểu đường tại nhà!

Tác dụng của cỏ ngọt với bệnh tiểu đường

Cỏ ngọt là một loại thảo dược tự nhiên nổi tiếng với vị ngọt tự nhiên và không chứa calo, rất thích hợp để sử dụng trong chế độ ăn kiêng, đặc biệt là đối với người mắc bệnh tiểu đường. Dưới đây là những lợi ích nổi bật của cỏ ngọt với bệnh tiểu đường:

Cỏ ngọt giúp kiểm soát đường huyết

Một trong những thách thức lớn nhất đối với người mắc tiểu đường là duy trì lượng đường trong máu ổn định. Sử dụng đường thông thường có thể làm tăng nhanh lượng glucose trong máu, gây nguy hiểm cho bệnh nhân.

Cỏ ngọt, nhờ vào các hợp chất steviol glycoside, không chỉ không làm tăng chỉ số đường huyết (GI) mà còn giúp kiểm soát lượng glucose trong máu. Theo một nghiên cứu được công bố trên Nutrition & Metabolism, việc sử dụng cỏ ngọt thay thế đường mía giúp giảm đáng kể nguy cơ tăng đường huyết sau bữa ăn, một yếu tố quan trọng trong quản lý bệnh tiểu đường.

Cơ chế hoạt động:

  • Steviol glycoside không bị cơ thể hấp thụ trực tiếp. Thay vào đó, nó được vi khuẩn đường ruột chuyển hóa và thải ra ngoài, do đó không gây tăng đường huyết.
  • Khi dùng cỏ ngọt, insulin không cần hoạt động mạnh để điều chỉnh glucose, giúp giảm áp lực lên tuyến tụy.

Cải thiện độ nhạy insulin

Nhiều người mắc tiểu đường type 2 thường gặp phải tình trạng kháng insulin, khiến cơ thể không thể sử dụng glucose hiệu quả. Các nghiên cứu cho thấy, cỏ ngọt có khả năng cải thiện độ nhạy insulin, giúp các tế bào sử dụng glucose hiệu quả hơn. Điều này đặc biệt quan trọng để ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm của bệnh tiểu đường. Một thử nghiệm lâm sàng tại Nhật Bản cho thấy, người bệnh sử dụng cỏ ngọt trong 6 tháng có sự cải thiện đáng kể về chỉ số HOMA-IR (đánh giá độ nhạy insulin).

cỏ ngọt 2

Giảm nguy cơ biến chứng do tiểu đường

Bệnh tiểu đường lâu ngày có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như:

  • Biến chứng tim mạch: Cao huyết áp, đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim.
  • Tổn thương thần kinh: Gây đau nhức, mất cảm giác.
  • Tổn thương thận và mắt: Dẫn đến suy thận hoặc mù lòa.

Cỏ ngọt chứa các chất chống oxy hóa mạnh như flavonoid và phenol, giúp bảo vệ tế bào khỏi tác hại của các gốc tự do – nguyên nhân chính gây ra biến chứng. Đồng thời, cỏ ngọt cũng hỗ trợ cải thiện sức khỏe tim mạch và giảm huyết áp.

Hỗ trợ giảm cân và duy trì cân nặng

Người mắc tiểu đường thường được khuyến cáo kiểm soát cân nặng vì béo phì là một yếu tố làm tăng nguy cơ và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Cỏ ngọt là chất làm ngọt không chứa calo, giúp giảm lượng calo nạp vào mà không làm mất vị ngọt trong chế độ ăn. Nghiên cứu tại Đại học Copenhagen, Đan Mạch, cho thấy sử dụng cỏ ngọt giúp giảm cảm giác thèm ăn và kiểm soát cân nặng tốt hơn so với các chất tạo ngọt nhân tạo.

Cách sử dụng cỏ ngọt để hỗ trợ bệnh tiểu đường

Người mắc bệnh tiểu đường thường cần hạn chế dùng đường để kiểm soát sức khỏe tốt hơn. Cỏ ngọt (Stevia) là một lựa chọn tuyệt vời vì vừa có vị ngọt tự nhiên vừa an toàn cho người bệnh. Dưới đây là những cách đơn giản để sử dụng cỏ ngọt giúp hỗ trợ kiểm soát đường huyết tiểu đường. 

Sử dụng lá cỏ ngọt để pha trà

Trà từ lá cỏ ngọt là cách sử dụng phổ biến và dễ dàng nhất, đặc biệt với người muốn thay thế nước trà thông thường hoặc các loại đồ uống có đường.

  • Cách thực hiện:

Lấy khoảng 2-3g lá cỏ ngọt khô hoặc 5-6 lá tươi.

Rửa sạch lá (nếu dùng lá tươi).

Đun sôi 200-300ml nước, thả lá cỏ ngọt vào và hãm trong 5-7 phút.

Lọc bỏ bã và uống khi còn ấm.

  • Tần suất sử dụng:

Uống 1-2 lần mỗi ngày, đặc biệt sau bữa ăn để hỗ trợ kiểm soát lượng đường huyết.

Có thể kết hợp lá cỏ ngọt với các loại thảo dược khác như lá dứa, trà xanh, hoặc khổ qua để tăng cường hiệu quả hỗ trợ đường huyết.

  • Tác dụng:

Trà cỏ ngọt giúp thanh lọc cơ thể, giảm áp lực lên tuyến tụy, và ổn định lượng đường trong máu sau bữa ăn. Các hợp chất chống oxy hóa trong trà cũng hỗ trợ giảm viêm, giảm nguy cơ biến chứng của tiểu đường.

cỏ ngọt 3

Thay thế đường bằng cỏ ngọt trong chế biến món ăn

Người mắc tiểu đường thường gặp khó khăn trong việc kiêng các món ăn ngọt, dẫn đến cảm giác thèm đường. Cỏ ngọt là lựa chọn lý tưởng vì vị ngọt đậm của nó giúp thỏa mãn nhu cầu mà không làm tăng đường huyết.

Ứng dụng trong nấu ăn

  • Các món ngọt:

Chè, cháo, súp: Dùng lá cỏ ngọt khô (2-3g) hoặc bột cỏ ngọt thay thế cho đường.

Làm bánh: Pha bột cỏ ngọt hoặc chất làm ngọt từ cỏ ngọt vào bột làm bánh thay vì sử dụng đường. Tuy nhiên hãy lưu ý, cần điều chỉnh tỷ lệ vì cỏ ngọt có độ ngọt đậm hơn rất nhiều.

  • Đồ uống:

Pha vào cà phê, trà chanh, nước ép hoặc sinh tố thay thế cho đường tinh luyện.

Với sinh tố, chỉ cần vài giọt chất tạo ngọt từ cỏ ngọt lỏng là đủ để tạo vị ngọt dễ chịu.

  • Các món mặn:

Cỏ ngọt cũng có thể sử dụng để cân bằng vị trong các món mặn như sốt chua ngọt, nước sốt cho các món kho, nấu phở hoặc canh.

Tác dụng khi sử dụng trong chế biến

  • Giảm lượng calo nạp vào cơ thể, hỗ trợ giảm cân hoặc duy trì cân nặng ổn định.
  • Giúp người tiểu đường vẫn thưởng thức được món ăn ngon mà không lo tăng đường huyết đột ngột.

Sử dụng sản phẩm từ cỏ ngọt

Ngày nay, cỏ ngọt được sản xuất thành nhiều dạng sản phẩm tiện lợi, phù hợp với nhu cầu đa dạng của người dùng.

  • Bột cỏ ngọt: Dùng để pha chế đồ uống, làm bánh hoặc nấu ăn. Dùng khoảng 1/8-1/4 muỗng cà phê bột cỏ ngọt tương đương với vị ngọt của 1 muỗng cà phê đường mía.
  • Dạng lỏng (siro cỏ ngọt): Dễ dàng hòa tan trong nước hoặc các món ăn nóng/lạnh. Đặc biệt thích hợp để pha trà, cà phê hoặc đồ uống lạnh. Chỉ sử dụng từ 3-5 giọt siro cỏ ngọt tương đương với vị ngọt của 1 muỗng cà phê đường.
  • Viên nén cỏ ngọt: Dành cho người cần kiểm soát chính xác lượng ngọt bổ sung. Sử dụng một viên thường tương đương với 1 muỗng cà phê đường.

cỏ ngọt 4

Kết hợp cỏ ngọt với các loại thảo dược khác

Cỏ ngọt có thể được kết hợp với một số thảo dược truyền thống để tăng hiệu quả hỗ trợ điều trị tiểu đường:

  • Trà cỏ ngọt + khổ qua (mướp đắng): Hãm 2g lá cỏ ngọt khô cùng 3-5 lát khổ qua khô với 300ml nước sôi trong 10 phút. Khổ qua giúp giảm đường huyết nhanh, trong khi cỏ ngọt ổn định đường huyết lâu dài.
  • Trà cỏ ngọt + lá dứa: Dùng 5g lá dứa tươi thái nhỏ, hãm cùng 2g lá cỏ ngọt khô với nước sôi trong 10 phút. Lá dứa hỗ trợ điều hòa đường huyết, giảm căng thẳng cho tuyến tụy.
  • Cỏ ngọt + trà xanh: Pha lá trà xanh (5g) và cỏ ngọt khô (2g) với 300ml nước sôi. Trà xanh tăng cường chất chống oxy hóa, bảo vệ tim mạch và kiểm soát đường huyết.

Những lưu ý khi sử dụng cỏ ngọt với tiểu đường 

Sử dụng liều lượng hợp lý: Không nên lạm dụng cỏ ngọt. Liều lượng khuyến nghị: 2-4g lá khô/ngày, hoặc sản phẩm thay thế tương đương 5-10g/ngày. Vị ngọt đậm của cỏ ngọt dễ dẫn đến sử dụng quá liều, gây đầy bụng, khó tiêu hoặc tác động đến hệ vi khuẩn đường ruột.

Phối hợp với chế độ ăn hợp lý: Cỏ ngọt chỉ là giải pháp hỗ trợ. Người tiểu đường cần duy trì chế độ ăn ít tinh bột, ít đường và tập thể dục đều đặn để đạt hiệu quả tối ưu.

Tham khảo ý kiến bác sĩ: Đặc biệt quan trọng với người đang sử dụng thuốc hạ đường huyết, vì cỏ ngọt có thể làm tăng hiệu quả của thuốc, dẫn đến nguy cơ hạ đường huyết đột ngột.

Chọn sản phẩm uy tín: Sử dụng cỏ ngọt tự nhiên hoặc sản phẩm từ các thương hiệu đáng tin cậy để tránh hàng giả, hàng kém chất lượng.

Không phù hợp cho một số đối tượng:  Cỏ ngọt không khuyến khích sử dụng cho phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú và trẻ nhỏ dưới 6 tuổi.

Tăng cường hỗ trợ cải thiện chỉ số đường huyết cho người tiểu đường với sản phẩm từ ADDP - Trải nghiệm ngay

cỏ ngọt 5

Kết luận

Cỏ ngọt không chỉ là một chất tạo ngọt tự nhiên mà còn là “vị thuốc” hữu ích trong việc hỗ trợ sức khỏe bệnh tiểu đường. Bằng cách sử dụng đúng cách, cỏ ngọt có thể giúp kiểm soát đường huyết, giảm nguy cơ biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Để hiểu thêm các mẹo hay hỗ trợ sức khỏe bệnh tiểu đường, hãy theo dõi Trang tin Dược Phẩm ADDP để biết thêm nhiều thông tin.

Tài liệu tham khảo: hellobacsi.com, moh.gov.vn, suckhoedoisong.vn

Miễn trừ trách nhiệm

Thông tin trong bài viết Dược phẩm ADDP chỉ mang tính chất tham khảo, không thể thay thế cho chẩn đoán, tư vấn hoặc điều trị y khoa chuyên nghiệp.